O kradzieży tożsamości w XXI wieku słyszymy coraz częściej. Czym dokładnie jest kradzież tożsamości człowieka i jakie może powodować konsekwencje?
Zgodnie z badaniami, nawet co piąty Polak spotkał się z negatywną sytuacją dotyczącą bezpieczeństwa swoich danych osobowych.
Każdy z nas posiada swoją tożsamość, pod którą kryją się nasze dane personalne oraz unikatowe cechy pozwalające na naszą identyfikację. Tożsamość każdego człowieka jest inna i to ona odróżnia nas od pozostałych osób.
- Kiedy dochodzi do kradzieży tożsamości?
- Do czego może prowadzić kradzież tożsamości?
- Jak chronić się przed kradzieżą tożsamości?
Kiedy dochodzi do kradzieży tożsamości?
O kradzieży tożsamości mówimy wtedy, gdy ktoś bezprawnie wchodzi w posiadanie czyichś danych osobowych i wykorzystuje je wbrew woli tej osoby. Mówiąc krótko, podszywa się pod nią, najczęściej w celu kradzieży pieniędzy, ale również w innych celach, na przykład uprzykrzenia jej życia.
Kradzież tożsamości nasiliła się w obecnych czasach – stała się przede wszystkim o wiele łatwiejsza, ponieważ coraz częściej korzystamy z internetu. Jesteśmy na portalach społecznościowych, wysyłamy wiadomości e-mail, kupujemy w internecie, mamy swoje konta bankowe on-line – w sieci jest zatem mnóstwo danych, które są potencjalnie zagrożone wykradzeniem i wykorzystaniem niezgodnie z naszą wolą.
Warto jednak wskazać, że kradzież danych może odbywać się na inne sposoby, na przykład przez zeskanowanie dowodu osobistego, opublikowanie jego zdjęcia na portalu społecznościowym, zagubienie dowodu czy jego kradzież, wykradzenie danych do logowania się do banku czy ze skrzynki pocztowej.
Pod pojęciem danych, które mogą być wykradzione, znajdują się najczęściej dane z dowodu osobistego, w tym:
- imię
- nazwisko
- adres zamieszkania i zameldowania
- data urodzin
- numer PESEL
Warto jednak wskazać, że wykradane są również inne dane, między innymi związane z naszą sytuacją osobistą, nasze zdjęcia, dane dotyczące zatrudnienia czy zarobków.
Do czego może prowadzić kradzież tożsamości?
Skutki kradzieży tożsamości mogą być bardzo dotkliwe. Konsekwencje tej kradzieży mogą ciągnąć się za ofiarą miesiącami, a nawet latami, powodując nie tylko straty finansowe, ale również duży stres. Kradzież tożsamości może prowadzić między innymi do:
- zaciągnięcia na nasze dane kredytu albo pożyczki
- zawarcia umowy z operatorem telekomunikacyjnym i z innymi firmami
- wzięcia mandatu albo rachunku na nasze konto
- dokonywania różnych niechcianych zakupów
- wynajęcia mieszkania albo pokoju hotelowego w celu jego okradzenia
- kradzieży samochodu z wypożyczalni albo innych przedmiotów
- założenia konta bankowego bez naszej zgody
- prowadzenia fałszywej działalności gospodarczej
- założenia fałszywego konta internetowego albo profilu
- umieszczania w sieci obraźliwych komentarzy
- prania brudnych pieniędzy
Jak widać, konsekwencje kradzieży tożsamości mogą być naprawdę poważne. Najczęściej ofiara takiego oszustwa dowiaduje się o nim po czasie, na przykład wtedy, gdy do jej domu przychodzi wezwanie na policję albo wezwanie do zapłaty od firmy windykacyjnej lub też od komornika.
Wówczas często pojawia się problem z połączeniem przyczyny i skutku takich działań, ponieważ kradzież tożsamości wcale nie musi oznaczać kradzieży dokumentów. Następnie na ofiarę czeka mozolne odkręcanie całej sytuacji – zbieranie dokumentów, wizyty w wielu urzędach. Niekiedy sytuacja jest na tyle skomplikowana, że dochodzi do zajęcia oszczędności na koncie ofiary – wtedy może ona zostać bez środków do życia. Konsekwencją może być też umieszczenie na listach dłużników, co z kolei utrudnia zaciąganie pożyczek i kredytów, zawieranie umów.
Jak chronić się przed kradzieżą tożsamości?
Aby nie narazić się na niebezpieczeństwo kradzieży tożsamości, powinniśmy wiedzieć, w jaki sposób się przed tym bronić. Jak można chronić swoje dane, aby nie dostały się w niepowołane ręce? Przede wszystkim powinniśmy pamiętać o takich zasadach jak:
- przechowywanie swoich dokumentów takich jak dowód osobisty czy prawo jazdy zawsze w bezpiecznym miejscu
- nieudostępnianie dokumentów osobom trzecim, gdy nie jest to konieczne, na przykład pozostawianie dowodu w zastawie, kopiowanie dowodu
- niszczenie dokumentów zawierających dane, które mogą być wykradzione
- niepodawanie swoich danych podczas rozmów z osobami, z którymi nie znamy, na przykład w trakcie akwizycji telefonicznie
- niepublikowanie swoich dokumentów oraz danych na portalach społecznościowych
- w przypadku konieczności skopiowania dowodu – wykonanie na kopii adnotacji o celu kopii i podanie daty
Oprócz tych zasad powinniśmy także pamiętać o regułach bezpiecznego korzystania z internetu:
- nie otwieraj wiadomości e-mail od nieznanych nadawców
- dokonuj płatności jedynie za pośrednictwem certyfikowanych serwisów
- korzystaj z bezpiecznych sklepów i serwisów internetowych
- nie zapamiętuj haseł w przeglądarce
- nie podawaj loginów oraz haseł do kont innym osobom
- regularnie zmieniaj hasła do ważnych serwisów internetowych
- sprawdzaj, czy strona internetowa jest zabezpieczona – powinna posiadać ikonę zielonej kłódki oraz jej adres powinien zaczynać się od https
- korzystaj z oprogramowania antywirusowego
- nie instaluj na komputerze oprogramowania niewiadomego pochodzenia
