Spirala zadłużenia to często pojawiający się termin w kontekście pożyczek oraz kredytów. Czym dokładnie jest spirala zadłużenia? W jaki sposób dochodzi do jej powstania? Jak możemy rozpoznać jej początki i się przed nią uchronić? Warto poznać nasze porady, ponieważ rosnące zadłużenie może dotknąć każdego z nas!
Wielu z nas ma tendencję do życia ponad stan. Kupujemy mieszkanie na kredyt albo budujemy dom dzięki wsparciu banku, potem nabywamy auto na kredyt, pożyczamy pieniądze na wymarzone wakacje czy na organizację imprez. Kredytujemy też zakup wyposażenia do domu czy nasze zachcianki. Banki i pozabankowe firmy pożyczkowe chętnie udzielają pożyczek i kredytów na dogodnych warunkach – niestety, możemy wtedy wpaść w pułapkę zadłużenia.
- Czym jest spirala zadłużenia?
- Schemat powstania spirali zadłużenia
- Jak rozpoznać początki spirali zadłużenia?
- Jak można uchronić się przed spiralą zadłużenia?
Czym jest spirala zadłużenia?
Pod pojęciem spirali zadłużenia znajduje się sytuacja, w której dłużnik zaciąga coraz to nowe pożyczki na spłatę obecnie posiadanych zobowiązań. W konsekwencji wpada w spiralę, z której trudno mu jest wyjść, ponieważ jego długi stale rosną. Schemat zaczyna się wtedy powtarzać, pojawia się nawet uzależnienie od zaciągania kolejnych zobowiązań, a ich spłata jest coraz trudniejsza.
Na powstanie spirali zadłużenia może narazić się zasadniczo każdy, kto ma pożyczki czy kredyty, nawet jeśli na razie nie zagrażają one finansowej stabilności domowego budżetu. Wystarczy jednak utrata pracy, choroba czy wypadek, aby zachwiać tą strukturą i w konsekwencji doprowadzić do trudnych w spłacie długów.
Schemat powstania spirali zadłużenia
Jak wspomnieliśmy powyżej, wpadnięcie w spiralę zadłużenia wcale nie jest takie trudne, jak może się wydawać. Problemy z bieżącym regulowaniem zobowiązań mogą dotyczyć zarówno osób zarabiających pensję minimalną, jak również tych, które mają dochody wyższe od średniej krajowej.
Na początku najczęściej dochodzi do zaciągnięcia pożyczki albo kredytu, który nie zagraża budżetowi. Jednak apetyt rośnie w miarę jedzenia – uzyskanie kolejnej kwoty nie jest skomplikowane, dlatego szybko można pożyczyć pieniądze ponownie.
Gdy raty obejmują już dość sporą sumę comiesięcznych dochodów, zwiększa się ryzyko powstania spirali zadłużenia. W takiej sytuacji wystarczy zmniejszenie się tych dochodów, na przykład wskutek utraty pracy albo innych sytuacji losowych, albo też zaciągnięcie kolejnego zobowiązania. Zaczyna wtedy brakować pieniędzy na spłatę rat i codzienne życie.
W takiej sytuacji osoba może zdecydować się na zaciągnięcie kolejnego zobowiązania, które będzie przeznaczone na spłatę tych obecnych, których termin się zbliża albo został już przekroczony. To jednak tylko pozorne uspokojenie sytuacji, ponieważ pojawia się kolejny dług, a potem następny i następny.
Warto przy tym zaznaczyć, że nie bez winy pozostają banki i pozabankowe firmy pożyczkowe, które nie zawsze wystarczająco skrupulatnie sprawdzają zdolność kredytową swoich klientów. W związku z tym udzielają pożyczek i kredytów także tym osobom, które tak naprawdę nie mają odpowiedniej zdolności kredytowej.
Jak rozpoznać początki spirali zadłużenia?
Najczęściej początki problemów związanych z rosnącym zadłużeniem są bagatelizowane przez dłużników. W związku z tym dłużnik zdaje sobie sprawę z swojej sytuacji wtedy, gdy jest ona już zaawansowana i wymaga drastycznych działań.
Najczęściej pierwszymi symptomami powstawania spirali zadłużenia są:
- coraz mniej pieniędzy w budżecie
- chęć zakupu coraz to nowych rzeczy
- myśli o zaciągnięciu kolejnej pożyczki czy kredytu
- częste przeglądanie ofert pożyczek i kredytów bankowych i pozabankowych
- poczucie winy w związku z coraz większymi wydatkami
- opóźnienia w spłacie rachunków ze względu na mniej posiadanych środków
- pożyczanie pieniędzy od rodziny, znajomych
Oczywiście, to tylko przykładowe przypadki, ponieważ jest ich o wiele więcej – warto jednak wiedzieć, na co zwracać szczególną uwagę, ponieważ w przeciwnym razie może okazać się, że przeoczymy ważny moment, w którym możemy jeszcze bez szwanku wrócić na prostą i spłacić zadłużenie.
Jeśli nie zauważymy tych symptomów i będziemy zadłużali się dalej, w konsekwencji może dojść do załamania domowego budżetu, a potem do problemów z wierzycielami – sprawy będą kierowane do windykacji, a nawet do sądu i do komornika, co może zakończyć się egzekucją komorniczą z majątku dłużnika.
Jak można uchronić się przed spiralą zadłużenia?
Ochrona przed powstaniem spirali zadłużenia wcale nie oznacza zakazu zaciągania jakichkolwiek pożyczek czy kredytów. Musimy jednak zdawać sobie sprawę z tego, jak robić to odpowiedzialnie.
Przede wszystkim nawet wtedy, gdy bank czy firma pożyczkowa chcą udzielić nam pożyczki albo kredytu, przeliczmy samodzielnie, czy będziemy mogli poradzić sobie z jego spłatą. Najlepiej rozpisać wtedy swoje regularne wydatki oraz porównać je z osiąganymi dochodami – dzięki temu można wyznaczyć sumę, która będzie przeznaczona na bezproblemową spłatę raty.
Nie decydujmy się też na pożyczki i kredyty wtedy, gdy mamy niekorzystną sytuację finansową, na przykład nie osiągamy regularnych dochodów, nie mamy umowy na dłuższy okres, planujemy przeprowadzkę do innego miasta. Odpowiedzialne pożyczanie to podstawa!
